Wyrok TS UE w sprawie dyskryminacji

W wyroku z dnia 14 marca 2017 roku, w sprawie C‑157/15 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wewnętrzna zasada obowiązująca w zakładzie pracy zakazująca noszenia symboli politycznych, światopoglądowych i religijnych nie oznacza bezpośredniej dyskryminacji. Trybunał stwierdził, że zamiar pracodawcy, by pracownicy w swoim wizerunku pozostawali neutralni, jest zasadny.

Powyższe oznacza, że pracodawca poprzez wprowadzenie odpowiednich przepisów zakładowych, np. postanowień w regulaminie pracy, może zdecydować o neutralności światopoglądowej swojego zakładu pracy i może zakazać noszenia symboli politycznych, światopoglądowych i religijnych w pracy, tak samo jak może nakazać pracownikom stosowanie się do określonego dress code’u.

W swoim orzeczeniu Trybunał podkreślił jednak, że zakaz noszenia symboli politycznych, światopoglądowych i religijnych w miejscu pracy musi być ograniczony do absolutnego minimum. Oznacza to, że może on dotyczyć wyłącznie symboli które są widoczne dla otoczenia oraz wyłącznie pracowników, którzy wchodzą w relację z klientami w taki sposób, że klient może zobaczyć ich ubiór i to tylko wtedy, gdy pracownik jest w faktycznym kontakcie wizualnym z klientem. W pozostałych okolicznościach pracownik musi mieć możliwość korzystania z gwarantowanej mu m. in. przez prawo wspólnotowe swobody uzewnętrzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swego wyznania lub przekonań przez uprawianie kultu, nauczanie, praktykowanie i czynności rytualne.

Zgodnie z opinią Trybunału, realizacją zasady minimalnego ograniczania praw i swobód człowieka będzie również zbadanie przez sądy orzekające w sprawach dotyczących omawianej materii, czy – uwzględniając ograniczenia, jakim podlega przedsiębiorca, oraz bez nakładania na niego dodatkowych ciężarów – pracodawca mógł zapewnić pracownikowi niegodzącemu się na ograniczenia dotyczące noszenia symboli politycznych, światopoglądowych lub religijnych, inne stanowisko pracy, na którym nie byłby zmuszony do kontaktu wizualnego z klientami.

Istotne jest, aby intencją pracodawcy wprowadzenia omawianego zakazu było dążenie do zapewnienia neutralności w środowisku pracy, co jest celem zgodnym z prawem i zasadą swobody działalności gospodarczej, nie zaś na przykład niezgodne z prawem dyskryminowanie mniejszości religijnych. Decydując się na wprowadzenie omawianych regulacji, pamiętać należy, że powinny one być stosowane przez wszystkich i egzekwowane od wszystkich, niezależnie czy symbolem danej religii jest krzyż, który może stanowić mały element biżuterii, czy też cały ubiór.

Anna Rogowska Radca prawny

Paula Nowak