Wyrok sądu pierwszej instancji jako tytuł zabezpieczenia roszczenia

Na gruncie porządku prawnego obowiązującego przed dniem 3 maja 2012 roku Kodeks postępowania cywilnego zawierał szczegółowe regulacje normujące postępowanie w sprawach gospodarczych.

Przedmiotowe postępowanie cechowało się szeregiem odmienności w stosunku do  postępowania zwykłego.

Jedną z nich była możliwość zabezpieczenia roszczenia na podstawie nieprawomocnego wyroku wydanego przez sąd pierwszej instancji. Zgodnie z przepisem 479^19a Kodeksu postępowania cywilnego „W sprawach o roszczenia pieniężne albo świadczenia innych rzeczy zamiennych wyrok sądu pierwszej instancji z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności (…).”

Omawiany przepis został jednak uchylony z dniem 3 maja 2012 roku, co nastąpiło na podstawie ustawy z dnia 16 września 2011 roku  o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Wobec powyższego obecnie prowadzenie postępowania zabezpieczającego w oparciu o nieprawomocny wyrok nie jest możliwe.

Warto jednak podkreślić, iż zgodnie z art. 9 ww. ustawy znajduje ona zastosowanie jedynie do spraw wszczętych po dniu jej wejścia w życie (po dniu 3 maja 2012 roku).

Powyższy przepis przejściowy rodzi  pytanie, czy wyrok wydany przez sąd pierwszej instancji na skutek powództwa wytoczonego przed dniem 3 maja 2012 roku może stanowić podstawę zabezpieczenia roszczenia.

Omawiana kwestia traktowana była różnie przez orzecznictwo sądów.

Wątpliwości rozwiał Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 22 maja 2014 roku (sygn. akt IV CSK 524/13) wskazał, że „Do wyroku sądu pierwszej instancji zasądzającego świadczenie pieniężne, wydanego w sprawie gospodarczej pod rządami stanu prawnego poprzedzającego wejście w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 233, poz. 1381), zastosowanie znajdzie art. 479^19a k.p.c. Wyrok taki stanowi więc nadal tytuł zabezpieczenia, podlegający wykonaniu bądź według przepisów   postępowaniu egzekucyjnym, bądź przepisów odnoszących się do innego, wybranego sposobu zabezpieczenia”.

Warto podkreślić, iż aby możliwe było skuteczne wszczęcie postępowania zabezpieczające, z treści wyroku musi wynikać, iż postępowanie zostało wszczęte przed dniem 3 maja 2012 roku). W innym wypadku konieczne jest przedłożenie organowi odpowiedzialnemu za wykonanie zabezpieczenia stosowanego zaświadczenia sądowego potwierdzającego datę wszczęcia postępowania.

 
Piotr Stolarczyk
Radca prawny