Nowy i tymczasowo bezskuteczny wymóg formalny przy wnioskach do KRS

Zgodnie z najnowszą nowelizacją ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, od dnia 1 czerwca 2017 roku na podmioty składające określony wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców lub zmianę wpisu nałożono nowy obowiązek formalny polegający na konieczności zamieszczenia oświadczenia, czy wnioskodawca jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

W przypadku posiadania statutu cudzoziemca, dodatkowo wnioskodawca winien zamieścić także oświadczenie czy jest właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Powyższy wymóg reguluje nowy art. 19c ww. ustawy i odnosi się do wniosków o wpis do rejestru przedsiębiorców lub zmianę wpisu obejmującą nabycie lub objęcie udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków oraz w przypadku złożenia do akt rejestrowych dokumentów w trybie art. 9 ust. 2 ww. ustawy, zawierających informacje o zmianach wspólników spółki.

Powyższa nowelizacja jest częścią zmian w zakresie limitowania i nadzorowania przez ustawodawcę swobodnego obrotu polskimi nieruchomościami.

Należy jednak zauważyć, iż dla umożliwienia realizacji powyższego wymogu - jak zgodnie przyznaje przeważająca większość komentatorów tej nowelizacji - wymagana jest zmiana wzorów formularzy, na których należy składać wnioski o wpis lub zmianę wpisu do rejestru przedsiębiorców. Wzory formularzy określa rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2000 roku w sprawie określenia wzorów urzędowych formularzy wniosków o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego oraz sposobu i miejsca ich udostępniania (Dz. U. 2015 poz. 724).

Do tej pory ustawodawca nie znowelizował jednak istniejących wzorów, co wzbudza uzasadnione wątpliwości praktyczne przy kierowaniu wniosków o wpis zmian do rejestru przedsiębiorców od dnia 1 czerwca br.

Dla oceny tej sytuacji należy kierować się przede wszystkim wykładnią literalną. Zgodnie z brzmieniem nowego art. 19c ust. 1 ustawy o KRS „We wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców lub zmianę wpisu obejmującą nabycie lub objęcie udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków oraz w przypadku złożenia do akt rejestrowych dokumentów w trybie art. 9 ust. 2, zawierających informacje o zmianach wspólników spółki, wnioskodawca zamieszcza oświadczenie, czy jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 2016 r. poz. 1061 i 2175)”.

Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o KRS wniosek o wpis składa się na urzędowym formularzu albo na formularzu udostępnionym w systemie teleinformatycznym.

Jeśli zatem wnioskodawca jest zobowiązany do składania wniosku według opracowanego formularza, a nowy przepis wprost przewiduje, że oświadczenie o posiadaniu statusu cudzoziemca zamieszcza się we wniosku, to do czasu zmiany formularzy nowo dodany art. 19c ustawy i wymóg formalny nim wprowadzony pozostaje martwy. Nie sposób bowiem racjonalnie i w oparciu o brzmienie ww. przepisu przewidywać, iż wnioskodawcy mają dodawać odrębne oświadczenie jako załącznik do wniosku, skoro ustawodawca wymaga zamieszczenie oświadczenia w treści samego wniosku, a nie jako osobne oświadczenie dołączone do wniosku.

Na marginesie warto wskazać, iż Ministerstwo Sprawiedliwości jeszcze w maju opracowało wzory nowych formularzy, które jednak z bliżej nieokreślonych przyczyn nie zostały opublikowane we właściwym czasie. Zatem należy uznać, iż gdyby wystarczające było przedkładanie oświadczeń jako załączniki do wniosków składanych na formularzach, to nie zachodziłaby konieczność opracowywania nowych wzorów formularzy przez resort sprawiedliwości.

Zgodnie z doniesieniami medialnymi, nowe zmienione wzory formularzy mają zostać opublikowane w najbliższej przyszłości.

Mateusz Kierok
Radca prawny