Kilka słów o tzw. całkowitej wymianie kapitału zakładowego w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

Regulacje ustawy z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych przewidują kilka sposobów podwyższenia kapitału zakładowego. Co do zasady podwyższenie kapitału pociąga za sobą konieczność zmiany umowy spółki, niemniej przepisy przewidują w tej materii szereg wyjątków (np. podwyższenie kapitału zakładowego na podstawie dotychczasowych postanowień umowy spółki, które przewidują termin oraz kwotę, do której kapitał może zostać podwyższony).

Kodeks spółek handlowych zawiera również szczegółowe regulacje dotyczące obniżenia kapitału zakładowego, przy czym obecnie na skutek obniżenia kapitał zakładowy nie może być niższy niż pięć tysięcy złotych. Warto podkreślić, że do obniżenia kapitału zakładowego może dojść w różny sposób, np. poprzez umorzenie części udziałów, czy też zmniejszenie wartości nominalnej udziałów. 

Podwyższenie oraz obniżenie kapitału zakładowego stanowią odrębne, niezależne od siebie instytucje prawne. Omawiane operacje dokonywane są w różnych okolicznościach faktycznych oraz gospodarczych, co wynika z ich różnego celu (dokapitalizowanie spółki lub uwolnienie środków pieniężnych zgromadzonych w ramach kapitału zakładowego).

Wśród przedstawicieli doktryny można jednak spotkać pogląd, zgodnie z którym  dopuszczalne jest przeprowadzenie jednoczesnej operacji obniżenia oraz podwyższenia kapitału zakładowego. Tego rodzaju operacja polega na całkowitej wymianie udziałów. W rezultacie dochodzi do umorzenia wszystkich dotychczasowych udziałów, a następnie do objęcia nowoutworzonych przez inwestora wstępującego do spółki. Przyjmuje się, że w omawianym wypadku konieczne jest jednoczesne podjęcie obu uchwał, które równocześnie winny zostać zgłoszone do sądu rejestrowego celem dokonania stosownego wpisu.

Dzięki jednoczesnemu podjęciu obu uchwał w ramach jednej łącznej operacji, nie dochodzi do obniżenia wysokości kapitału zakładowego poniżej ustawowego progu, albowiem w miejsce umarzanych udziałów automatycznie tworzone są nowe.

 
Piotr Stolarczyk
Radca prawny