Ulga budowlana po zmianach

Z dniem 1 stycznia 2014 roku wprowadzono istotne zmiany w zakresie regulacji dotyczących możliwości uzyskania zwrotu części podatku VAT poniesionego na inwestycję budowlaną przez osoby fizyczne. W powszechnym rozumieniu z tym dniem pozbawiono obywateli możliwości korzystania z dotychczasowej ulgi budowlanej. Takie podejście jest jednak nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. 2013 r. poz. 1304), której wprowadzenie jest przyczyną tego niezrozumienia, zawiera przepisy umożliwiające dochodzenie zwrotu części podatku VAT poniesionych na zakup materiałów budowlanych zarówno przed, jak i po dacie wejścia w życie nowych przepisów.

Jeżeli zatem wydatki zostały poniesione przed 1 stycznia 2014 roku, zastosowanie znajduje art. 32 ustawy oraz dotychczasowe zasady możliwości uzyskania ulgi budowlanej regulowane ustawą z dnia 29 sierpnia 2005 r. o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz. U. 2005 r. Nr 177 poz. 1468). Dotyczy to odpowiednio reguł, trybu dochodzenia zwrotu (stosowanie formularza VZM-1 i załączników), jak i samych limitów kwot zwrotu. Należy zauważyć, że te regulacje mają jednak charakter przejściowy. Ustawodawca przewiduje, że o zwrot części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych i udokumentowanych fakturami wystawionymi dla osoby fizycznej:

•  za okres od 1 maja 2004 roku do 31 grudnia 2005 roku – można wnioskować najpóźniej do dnia 31 grudnia 2014 roku,

•  za okres od 1 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2007 roku - można wnioskować najpóźniej do dnia 31 grudnia 2015 roku,

•  za okres od 1 stycznia 2008 roku do dnia 31 grudnia 2009 roku - można wnioskować najpóźniej do dnia 31 grudnia 2016 roku,

•  za okres od 1 stycznia 2010 roku do dnia 31 grudnia 2011 roku - można wnioskować najpóźniej do dnia 31 grudnia 2017 roku,

• za okres od 1 stycznia 2012 roku do dnia 31 grudnia 2013 roku - można wnioskować najpóźniej do dnia 31 grudnia 2018 roku.

Wskazane przepisy stosuje się także w sytuacji wnioskowania po raz pierwszy o zwrot za wydatki poniesione w tych okresach po 31 grudnia 2013 roku.

Do spraw wszczętych, a niezakończonych przed 1 stycznia 2014 roku, stosuje się przepisy dotychczas obowiązujące.

Osoba fizyczna ubiegająca się o zwrot powinna do wniosku załączyć kopię pozwolenia na budowę lub dokumentu potwierdzającego tytuł prawny osoby fizycznej do budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego (jeśli prace budowlane nie wymagały uzyskiwania pozwolenia na budowę). Za wystarczający uznaje się odpis z ksiąg wieczystych, czy też kopię umowy dzierżawy lub najmu, a nawet – od niedawna – kopię umowy inwestycyjnej, mocą której inwestorowi zastępczemu faktycznie ponoszącemu koszty budowy przyznaje się ekspektatywę nabycia prawa własności nieruchomości, na której prowadzi inwestycję.

 

Względem wydatków poniesionych po 1 stycznia 2014 roku ustawodawca wprowadził ograniczenie w korzystaniu z omawianej ulgi, w ten sposób, że:

•  uprawnionymi do wnioskowania o zwrot są tylko osoby fizyczne, które do końca roku kalendarzowego, w którym wydano pozwolenie na budowę lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego - w związku z którym poniesiono wydatki - nie ukończyły 36 lat,

• wnioskować o zwrot części podatku VAT można jedynie względem materiałów budowlanych zakupionych dla prowadzenia  robót, które wymagały uzyskania pozwolenia na budowę po 1 stycznia 2014 roku – uprawniony musi bowiem posiłkować się na etapie wnioskowania o zwrot kopią tego dokumentu; nowe przepisy nie zawierają analogicznych do poprzednio obowiązujących zapisów, które by umożliwiały korzystanie z uprawnienia także w zakresie wydatków poniesionych na materiały budowlane przy robotach budowlanych nie wymagających pozwolenia na budowę.

Kwota zwrotu została utrzymana na dotychczasowym poziomie 68,18 proc. kwoty podatku VAT (przy stawce podatku 22 proc.) albo 65,22 proc. wykazanej kwoty podatku VAT (przy stawce podatku 23 proc.) wynikającej z przedstawionych organom podatkowym faktur, nie więcej niż odpowiednio 12,295 proc. lub 12,195 proc.  kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej i ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, przyjmowanej na potrzeby obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na książeczkach mieszkaniowych, ostatnio ogłoszonej przez Prezesa GUS przed kwartałem złożenia wniosku o zwrot wydatków.

Ponadto ustawodawca przewidział nowy warunek, który winien być spełniony na etapie składania wniosku o zwrot, w postaci oświadczenia wnioskodawcy potwierdzającego, że do dnia wnioskowania nie był właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego, ani nie przysługiwało mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, ani też nie jest właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli jego udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny.

 

Mateusz Kierok
Aplikant radcowski