Działalność osobista wykonywana przez przedsiębiorcę

Niejednokrotnie zdarza się, że osoby prowadzące działalność gospodarczą wykonują również czynności zaliczane do tzw. działalności osobistej w rozumieniu regulacji ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z reguły czynności takie wykonywane są na podstawie umowy o świadczenie usług lub umowy o dzieło.  

Przykładem może być  osoba, która niezależnie od prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wykonuje dzieła w postaci opracowywania autorskich artykułów prasowych o określonej tematyce.

W takim wypadku zachodzi wątpliwość, czy tego rodzaju działalność osobista winna być traktowana jako element prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, a tym samym, czy osiągane z jej tytułu przychody mają być rozliczane według zasad przewidzianych dla przedsiębiorców.  

Co do zasady przyjmuje się, że jeżeli zakres działalności gospodarczej pokrywa się z zakresem działalności osobistej, wówczas podatnik może, a nawet powinien rozliczać przychody z obu tytułów jako przedsiębiorca.

W piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Prądnik, nr PB415/111/06/MG, z dnia 10 października 2006 roku, wskazano, iż w tego rodzaju przypadkach podatnik ma obowiązek złożyć swojemu kontrahentowi oświadczenie, że wykonywane usługi wchodzą w zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, co zwalnia płatnika z obowiązku pobierania zaliczki na podatek PIT.

Pogląd ten znajduje potwierdzenie również w orzecznictwie. Tytułem przykładu należy wskazać na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 13 lutego 2013 roku, wydany w sprawie o sygn. akt I SA/Lu 24/13. Przyjęto w nim, iż jeżeli radca prawny prowadzący działalność gospodarczą świadczy usługi w oparciu o umowę zlecenia, a zakres tych usług pokrywa się z przedmiotem działalności gospodarczej, wówczas przychody z tytułu umowy zlecenia należy traktować jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku PIT.

Należy przyjąć, że w każdym przypadku, gdy czynności realizowane w ramach działalności osobistej pozostają w związku z faktycznym przedmiotem prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, wówczas winien on traktować przychody z tytułu działalności osobistej jako element pozarolniczej działalności gospodarczej. W konsekwencji podatnik winien samodzielnie uiszczać zaliczki na podatek PIT, ale również naliczać podatek od towarów i usług (o ile jest podatnikiem podatku VAT).

Natomiast w przypadku braku tego rodzaju związku podatnik może rozliczać oddzielnie przychody z tytułu działalności osobistej i np. korzystać w tym zakresie z 50 proc. kosztów uzyskania przychodów (o ile działalność ta ma charakter twórczy).

Piotr Stolarczyk
Radca prawny