Sąd najwyższy zmienia pogląd w sprawie oskłądkowania przeychodów z tytułu kontraktów menadżerskich

Wyrokiem z dnia 12 listopada 2014 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt I UK 126/14, Sąd Najwyższy zmienił swój dotychczasowy pogląd w przedmiocie zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego tych członków zarządu spółek kapitałowych, którzy niezależnie od powołania przez zgromadzenie wspólników są również stronami kontraktów menadżerskich zawartych ze spółkami. 

Zdaniem Sądu Najwyższego w omawianym przypadku członkowie zarządu powinni być zgłoszeni do ZUS na zasadach przewidzianych dla zleceniobiorców, niezależnie od tego, czy wykonywanie przez nich obowiązków menadżera następuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czy też nie. 

Uprzednio Sąd Najwyższy stał na stanowisku, że kontrakt menadżerski nie stanowi odrębnej podstawy objęcia ubezpieczeniem społecznym, wobec czego menadżerowie prowadzący działalność gospodarczą byli uprawnieni do wyboru tytułu ubezpieczenia. Co oczywiste, w większości wypadków wybierali oskładkowanie z tytułu działalności gospodarczej, deklarując minimalną kwotę. Biorąc pod uwagę znaczne zarobki menadżerów, rozwiązanie takie przynosiło im wymierne oszczędności. 

W opozycji do dotychczasowego stanowiska Sądu Najwyższego stał Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który twierdził, że skoro zgodnie z regulacjami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kontrakt menadżerski stanowi osobne źródło przychodu, to tym samym stanowi również podstawę do oskładkowania. Argumentacja ZUS jest o tyle kontrowersyjna a  jednocześnie całkowicie nietrafna, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie wymienia kontraktu menadżerskiego jako podstawy zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego. 

Najnowsze stanowisko Sądu Najwyższego należy ocenić krytycznie. Obowiązujące przepisy nie przewidują bowiem kontraktu menadżerskiego jako podstawy oskładkowania, a tym samym ci członkowie zarządu - menadżerowie, którzy jednocześnie prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, powinni mieć prawo wyboru podstawy zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego. 

Upowszechnienie aktualnego poglądu może doprowadzić do niedającej się zaakceptować praktyki podwójnego oskładkowania, tj. zarówno z tytułu działalności gospodarczej, jak i z tytułu wykonywania obowiązków wynikających z kontraktu menadżerskiego. Stąd już tylko jeden krok do podwójnego ozusowania tych przedsiębiorców, którzy w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawierają zwyczajne umowy zlecenia, świadcząc usługi na rzecz swoich klientów. 

Piotr Stolarczyk 
Radca prawny