Urlop ojcowski przedsiębiorcy – czy przysługuje?

Zasadą jest, że urlop ojcowski przysługuje tym osobom, które posiadają status pracownika w rozumieniu przepisów prawa pracy.

Okazuje się jednak, że tego rodzaju uprawnienie przysługuje również tym ojcom, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą. Warunkiem skorzystania z omawianego świadczenia jest dobrowolne opłacanie przez ubezpieczonego składek na ubezpieczenie chorobowe.

Należy pamiętać, że urlop ojcowski jest czym innym niż tzw. „urlop tacierzyński”, w ramach którego ojciec wykorzystuje część urlopu macierzyńskiego przysługującego matce. 

Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 14 dni (okres korzystania ze świadczenia jest niepodzielny), przy czym urlop udzielany jest jednorazowo i może zostać wykorzystany przez ojca jedynie w ciągu pierwszych 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka.

Co istotne przedsiębiorca ma możliwość skorzystania z urlopu ojcowskiego również wtedy, gdy w tym samym okresie matka dziecka przebywa na urlopie macierzyńskim i otrzymuje z tego tytułu zasiłek macierzyński. Możliwości skorzystania z urlopu ojcowskiego nie wyłącza także wspomniany powyżej tzw. urlop tacierzyński.

Z tytułu korzystania przez przedsiębiorcę z urlopu ojcowskiego przysługuje ma zasiłek w wysokości 100 % podstawy wymiaru.

Wspomniany zasiłek nie jest jednak jedyną korzyścią dla ubezpieczonego. Poza jego uzyskaniem przedsiębiorca jest bowiem uprawniony do obniżenia wysokości składki na ubezpieczenie społeczne należnej za okres przebywania na urlopie ojcowskim (składa zdrowotna nie podlega obniżeniu).

Aby skorzystać z urlopu ojcowskiego, najpóźniej na dzień przed jego rozpoczęciem należy złożyć do właściwego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek, do którego należy dołączyć między innymi odpis aktu urodzenia dziecka.

Z formalnego punktu widzenia, w okresie korzystania z urlopu ojcowskiego przedsiębiorca nie powinien prowadzić działalności gospodarczej.

Część oddziałów ZUS wymaga złożenia przez wnioskodawcę oświadczenia dotyczącego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej na okres pobierania zasiłku.

Zdarza się jednak, że niektóre oddziały ZUS wymagają od przedsiębiorców przedłożenia dokumentów potwierdzających zawieszenie działalności gospodarczej. Mowa w tym wypadku o formalnym zawieszeniu prowadzenia działalności zgodnie z regulacjami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Tego rodzaju działanie ZUS jest nieuprawnione i zbyt daleko idące.

Piotr Stolarczyk
Radca prawny