Opłata skarbowa od dokumentu stwierdzającego udzielenie prokury

Jednym z przypadków, który wzbudza wątpliwości w obrocie gospodarczym, jest konieczność uiszczania opłaty skarbowej w sytuacji działania podmiotu wpisanego do KRS przez prokurenta (np. za spółkę osobową albo kapitałową) przed organem administracji publicznej lub sądem. Chodzi o sytuację, w której dany prokurent został odpowiednio wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS dla reprezentowanego podmiotu. W takich sytuacjach pojawia się pytanie, czy wobec wpisu prokury do KRS tę sytuację należy zrównać z sytuacją członka zarządu będącego członkiem organu zarządzającego (np. członkiem zarządu), a wobec tego nie powinno być mowy o opłacie skarbowej?

Należy wskazać, iż prokura jest niczym innym jak szczególnym rodzajem pełnomocnictwa, uprawniającym do działania za przedsiębiorców podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje uprawnienie do podejmowania czynności sądowych i pozasądowych, związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura uregulowana została w art. 1091 i n. Kodeksu cywilnego.

W powyższej opisanym wypadku prokurent może występować samodzielnie lub łącznie z innymi osobami uprawnionymi do działania za dany podmiot (innym prokurentem, wspólnikiem albo członkiem organu zarządzającego).

Dla należytego poświadczenia swojego umocowania prokurent co do zasady będzie się posiłkował albo odpisem z KRS albo wydrukiem komputerowym z KRS z mającym moc zrównaną z odpisem (na zasadzie art. 4 ust. 4aa ustawy o KRS). Tego rodzaju poświadczenie uprawnienia do działania za dany podmiot może także wynikać z odpowiedniej uchwały udzielającej prokury - należy bowiem pamiętać, że zgłoszenie prokury do rejestru przedsiębiorców jest wprawdzie obowiązkiem podmiotu udzielającego prokury (wynikającym z art. 1098 § 1 Kodeksu cywilnego), tym niemniej wpis w tym zakresie ma deklaratoryjny charakter, wobec czego prokura jest skuteczna już od chwilą jej udzielenia.

Przedłożenie któregokolwiek z powyższych dokumentów, wskazujących na udzielenie i działanie przez prokurenta, przed organem administracji publicznej lub w sądzie, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej będzie pociągało za sobą konieczność uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 17,00 zł od każdego z działających za podmiot prokurentów.
Oczywiście, chodzi o jednorazową opłatę w danej sprawie. W sytuacji, w której prokurent przedłożyłby jednocześnie odpis z KRS oraz uchwałę udzielającą prokury wobec tej samej osoby w tej samej sprawie, to należna będzie jedna opłata skarbowa.
Na powyższe zwrócił także uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 28 marca 2008 roku (sygn. akt III SA/Wa 2020/07).

Należy bowiem zwrócić uwagę, że ustawa o opłacie skarbowej w przywołanym wyżej przepisie nie warunkuje konieczności uiszczenia opłaty od rodzaju przedkładanego dokumentu, czy też od tego czy prokurent działa sam, czy też obok wspólnika albo członka zarządu. Generalnie każde złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie prokury, np. wydruku z KRS, będzie aktualizowało obowiązek wniesienia opłaty.

Mateusz Kierok
Radca prawny